Co to jest PPK?
PPK czyli Pracownicze Plany Kapitałowe to ogólnopolski program rządowy długoterminowego oszczędzania pracujących Polaków. Środki gromadzone na rachunkach PPK są prywatne i dziedziczone.
PPK jest wdrażane od 2019 roku, początkowo dla dużych, następnie średnich a teraz dla małych firm.
Teraz jest wdrażany ostatni czwarty etap, od 1 stycznia 2021 r. Jako ostatnie do PPK wchodzą najmniejsze firmy zatrudniające mniej niż 20 pracowników oraz podmioty zatrudniające z sektora publicznego.
PPK polegają na tym, że pracownik zapisany do programu ma odprowadzaną co miesiąc cześć ze swojego wynagrodzenia za pracę na rachunek prowadzony przez wybraną instytucję finansową. Drugą część finansuje pracodawca i raz na rok dokłada swoją część również państwo. Ponadto, uczestnik PPK wraz z przystąpieniem do programu otrzymuje 250 zł na start od państwa – jest to tzw. wpłata powitalna.
Ile to kosztuje?
Pracownik obowiązkowo wpłaca 2% swojego wynagrodzenia brutto, może dodatkowo i dobrowolnie wpłacać jeszcze 2% czyli maksymalnie pracownik może ze swojego wynagrodzenia brutto odkładać 4%, a minimum 2%.
Pracodawca wpłaca obowiązkowo 1,5% a dodatkowo może wpłacać do 2,5% czyi pracodawca minimalnie wpłaca 1,5% z wynagrodzenia brutto pracownika, a maksymalnie 4%.
Natomiast wpłaty państwa wynoszą:
- 250 zł wpłata powitalna,
- 240 zł wpłata coroczna.
Co do zasady wypłata oszczędności powinna nastąpić z ukończeniem 60. roku życia, jednak można oszczędzać dłużej i krócej.
Kto?
Zapis do PPK jest automatyczny.
Oznacza to, że wszyscy pracownicy od 18 do 54 roku życia wraz z przystąpieniem danej firmy do PPK zostają zapisani do programu, chyba że złożyli deklarację o rezygnacji. Automatyczny zapis na PPK nie dotyczy osób od 55 roku życia. Jeśli np. 55-letni pracownik chce przystąpić do programu, składa w tym celu stosowną deklarację.
Od kiedy?
Wspomniane wyżej podmioty ustawa o PPK obowiązuje od 1 stycznia 2021 r.
Pracodawcy zawierają z wybraną instytucją finansową umowę o zarządzanie PPK. Mają na to czas do 23 kwietnia 2021 r. Następnie należy do 10 maja 2021 zawrzeć umowę o prowadzenie PPK, co jest równoznaczne z utworzeniem PPK dla pracowników.
Rezygnacja
Istotną kwestią jest możliwość rezygnacji z programu, tym bardziej, że zapis następuje automatycznie. Jeśli pracownik zrezygnuje jeszcze przed przystąpieniem pracodawcy do PPK, wówczas nie zakłada się dla niego imiennego rachunku w instytucji finansowej. Jeśli jednak zrezygnuje później, będzie taki rachunek posiadał i w każdej chwili będzie mógł ponownie przystąpić do programu i kontynuować oszczędzanie. Rezygnacja możliwa jest w każdym czasie. Aby odstąpić od PPK, należy złożyć deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do Pracowniczych Planów Kapitałowych.
Pracodawca co 4 lata ma obowiązek informowania pracownika, który złożył deklarację o rezygnacji z PPK, o ponownym dokonywaniu wpłat. Zgodnie z przepisami uczestnik PPK będzie musiał więc co 4 lata składać stosowną deklarację. W przeciwnym razie zostanie zapisany.
Kary za nieprzystąpienie do PPK
Zgodnie z art. 106 ustawy o PPK kto, jako podmiot zatrudniający albo osoba obowiązana do działania w imieniu podmiotu zatrudniającego, nie dopełnia obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie PPK w przewidzianym przepisami terminie, podlega karze grzywny w wysokości do 1,5% funduszu wynagrodzeń u danego podmiotu zatrudniającego w roku obrotowym poprzedzającym popełnienie czynu zabronionego.
Natomiast kto, jako podmiot zatrudniający albo osoba obowiązana do działania w imieniu podmiotu zatrudniającego:
- nie dopełnia obowiązku zawarcia w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej umowy o prowadzenie PPK w przewidzianym terminie,
- nie dopełnia obowiązku dokonywania wpłat do PPK w przewidzianym przepisami terminie,
- nie zgłasza wymaganych ustawą danych lub zgłasza nieprawdziwe dane albo udziela w tych sprawach nieprawdziwych wyjaśnień lub odmawia ich udzielenia,
- nie prowadzi dokumentacji związanej z obliczaniem wpłat do PPK
– podlega karze grzywny w wysokości od 1000 zł do 1 000 000 zł (art. 107 ustawy o PPK).
Mikroprzedsiebiorca – wyjątek
Wyjątkiem są zasady dotyczące mikroprzedsiębiorców – firmy zatrudniające do 9 pracowników.
W przypadku mikroprzedsiębiorcy, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców przepisy przewidują warunkowe wyłączenie z tworzenia PPK. Jeżeli wszystkie osoby zatrudnione złożą rezygnację z dokonywania wpłat do PPK to nie ma obowiązku zawierania umowy o zarządzanie PPK.
Należy jednak pamiętać, że jeżeli osoba zatrudniona, która uprzednio złożyła deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, złoży wniosek o dokonywanie wpłat, to należy utworzyć PPK, tak też będzie również w przypadku, gdy podmiot zatrudni nowego pracownika, który będzie chciał oszczędzać w PPK.
Beata Hawrylczyk